Vooral de westelijke geallieerden, in het bijzonder de Amerikanen, waren hoogst verbaasd: zij hadden verwacht dat er, na de militaire nederlaag van Nazi-Duitsland, vele jaren politieke opvoeding van het Duitse volk nodig zou zijn om de Pruisische, autoritaire geesten te verdrijven en Duitsers rijp te maken voor democratie. Het fanatisme waarmee de Duitsers zich tot... Lees verder →
LEES DIT BLOG OOK OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER! Het wordt de 'wet van Godwin' genoemd: vroeg of laat brengt bij ideologische en politieke discussies op internet iemand Hitler ter sprake. Dat komt, denkt de Amerikaanse computergeleerde Mike Godwin (die zijn wet al in 1990 formuleerde toen er alleen nog maar 'Usenet'-groepen bestonden)... Lees verder →
De wereldstad Berlijn bestaat deze maand honderd jaar. Voor die tijd bestond er ook al een Berlijn natuurlijk, de hoofdstad van Pruissen die na 1871 tevens hoofdstad van het Keizerrijk was geworden. Maar het Berlijn dat we tegenwoordig kennen is een uit de Duitse deling in 1989 herrezen stad: 'Gross Berlin'. Dat is een schepping... Lees verder →
Wat heeft het jaar 2019 ons gebracht? Was het een keerpunt? Alleen de vragen al brengen onaangename herinneringen op gang, niet aan het voorbije jaar, maar aan een bepaald soort bedompte oudejaarsavond-vieringen van vroeger: met het sombere gezang 'Uren, maanden, dagen, jaren / vlieden als een schaduw heen', van een eindeloze avond (is het nou... Lees verder →
Halverwege het boek werd het deze lezer even te machtig en moest ik het een dagje wegleggen. Pieter van Os vertelt in 'Liever dier dan mens' het 'overlevingsverhaal' van de tegenwoordig in Amstelveen woonachtige Mala Shlafer, alias Mala Rywka Kizel, zonder enig pathos, op de nieuwsgierige toon van iemand die probeert na te gaan of... Lees verder →
Donald Trump had voor zijn krankzinnigste dag als president van Amerika tot nu toe, een omineuze datum uitgezocht: 23 augustus, de 80-ste verjaardag van het Hitler-Stalin-pact. Niet dat Trump hier zonder meer als een Hitler 2.0 moet worden afgeschilderd. Dat zou een vorm van historische kitsch zijn. Maar er is wel een overeenkomst tussen de... Lees verder →
LEES DIT STUK OOK OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER Bovenaan de lijst van non-fictie bestsellers in Duitsland staat een merkwaardig boekje - al was het maar omdat de tekst uit 1967 is, en de auteur ervan vijftig jaar dood. 'Aspekte des neuen Rechtsradikalismus' van de filosoof-socioloog Theodor W. Adorno (1903-1969) was tot nu... Lees verder →
Het is zo'n prachtig idee - internationale justitie tegen staatshoofden en anderen die wrede oorlogen beginnen en over oorlogsmisdaden presideren. Maar de praktijk is weerbarstig, zoals blijkt uit de eerste poging in 1919 om tot een soort internationaal tribunaal te komen dat de Duitse keizer Willem II zou veroordelen, wegens het ontketenen van de Eerste... Lees verder →
(20-5-2018) Even een kijkje kunnen nemen in het verleden - een onmogelijkheid natuurlijk, en altijd een leuk gedachte-experiment. Maar waarheen? Bovenaan mijn lijstje staat Berlijn in de jaren 1920. Ik weet wel: het Oude Rome zou veel belangwekkender zijn, om over het Oude Athene nog te zwijgen. Naar weinig historische omstandigheden ben ik echter zo... Lees verder →
(19-11-2017) Een staat waar dichters aan de macht zijn. Heeft bestaan. Maar niet zo heel lang. Aan het hoofd van de Beierse Radenrepubliek in München van 1918-1919 stonden dichters aan het hoofd, vooral in de tweede fase: Ernst Toller, Gustave Landauer, Erich Mühsam. Een groot succes was het niet, ondanks alle grootse bedoelingen. Het poëtisch... Lees verder →
We'll always have Paris 