U zag het meteen natuurlijk: dit bronzen sculptuur uit 1916 verbeeldt 'een vrouw die in de spiegel kijkt'. De Roemeense kunstenaar Constantin Brâncusi maakte het in opdracht van Marie Bonaparte, achternicht van keizer Napoleon Bonaparte en vriendin en volgeling van Sigmund Freud. Brâncusi ergerde zich nogal aan haar en hield niet van portretten, maar Marie... Lees verder →
Vreemd, maar sinds een tijdje kan ik me beter voorstellen hoe het zou zijn, wanneer tolerantie, gematigdheid en beschaving in Nederland opeens plaats zouden maken voor een regime van geweld, haat en dreiging jegens andersdenkenden. 'Februar 33' van de Duitse litterair journalist Uwe Wittstock beschrijft zo'n situatie, die ontstaat wanneer de Rijkspresident Hindenburg Adolf Hitler,... Lees verder →
Onder de belangrijke gebeurtenissen van 2020 die door de pandemie niet de aandacht kregen die ze verdienden, is - naar mijn mening - de oorlog om Nagorno-Karabach. We zijn er, als Europeanen, de afgelopen jaren aan gewend geraakt dat in onze nabijheid langdurige burgeroorlogen woeden - Syrië is het jongste voorbeeld. Maar in het geval... Lees verder →
Het schilderij 'Tiller Girls' uit 1925, van de Bauhaus-kunstenaar Xanti Schawinsky (1904-1979), laat zich pas verstaan als je weet wat de Tiller Girls waren: een in heel de wereld beroemde dansgroep, waarin enkele tientallen danseressen tegelijk synchrone bewegingen uitvoerden. Schawinsky probeert de massaliteit van hun optreden hier tot een soort technische essentie te reduceren. En... Lees verder →
Al meerdere keren heb ik mij, niet helemaal te goeder trouw, bediend van de beroemdste zin die Karl Kraus (1874-1936) geschreven heeft: "Mir fällt zu Hitler nichts ein" - "Bij Hitler schiet mij niets te binnen". Het was, uit de pen van de wellicht vervaarlijkste polemicus van de XXste eeuw, in 1933 vermoedelijk de meest... Lees verder →
(21-10-2018) Merkwaardig hoe na meer dan een eeuw, en de alomtegenwoordigheid van seksuele afbeeldingen in onze tijd, veel werk van Egon Schiele (1890-1918) toch de beschouwer van vandaag nog schokken kan. Zó schokken in ieder geval, dat de reclamebureaus die de Londense ondergrondse bedienen, het vorig jaar nodig vonden om posters voor een tentoonstelling van... Lees verder →
(23-4-2014) Niet elke dag duikt er uit oude papieren een literair meesterwerk op. Maar soms wel. Een Weense romance van David Vogel, vermoedelijk in de jaren twintig in Parijs geschreven, is een werkelijk prachtige roman van een verbluffende moderniteit. Onderwerp is het leven van een jonge man in het Wenen van 1914 - een onbestemde figuur die... Lees verder →
We'll always have Paris 