Sinds 1815 zijn Nederlanders verwend met een stabiele staat, die bovendien ook nog sinds, laten we zeggen, de jaren zeventig van de negentiende eeuw een gestaag proces van toenemende welvaart heeft meegemaakt. Natuurlijk zijn er wel degelijk allerlei heftige dingen gebeurd in dat moderne Nederland: de Belgische Afscheiding, de Grondwetswijzigingen van 1849, de opkomst van... Lees verder →
Nederland in het interbellum: vrees voor de oorlog van morgen
LEES DIT BLOG OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER: https://www.groene.nl/artikel/nederland-in-het-interbellum-vrees-voor-de-oorlog-van-morgen *********De eerste en enige tank die het Nederlandse leger vóór 1940 bezat, een Franse Renault FT17 uit de Eerste Wereldoorlog, diende voornamelijk ter geruststelling: tanks hadden weinig nut in de drassige gronden in het Westen van Nederland, voor een grootscheeps offensief met tanks hoefden... Lees verder →
Van woest naar nuttig: Nederland 1850-1940
Nederland 1850: onafzienbare heidevelden en andere woeste grond, plassen en vochtige gebieden, ontembare zandverstuivingen, kronkelende rivieren en beken, met grote moeite door plaatselijke waterschappen onderhouden zeeweringen, regelmatige overstromingen. En in dat indrukwekkende, gevarieerde landschap boeren die - volgens procedures en patronen die soms al eeuwen oud waren - met moeite het economisch hoofd boven water... Lees verder →
Een tweede kans voor de jaren dertig
(14-10-2018) De jaren dertig van de vorige eeuw staan in Nederland onder verdenking een tijdperk van alleen maar werkloze armoede, politieke kortzichtigheid en meer in het algemeen bedomptheid te zijn geweest. In zijn Schaduwjaren probeert de historicus Rob Hartmans dat beeld, althans gedeeltelijk, bij te stellen. Er gebeurde wel degelijk veel interessants in de jaren dertig, laat... Lees verder →
Heldring: niet van de wijs
(9-9-2018) Het moet niet meevallen een aardige biografie te schrijven van J.L. Heldring (1917-2013), voormalig hoofdredacteur van de Nieuwe Rotterdamse Courant en NRC Handelsblad en - dat vooral - auteur van de column Dezer dagen, tot kort voor zijn overlijden in 2013. Want welke grote kwaliteiten je Heldring ook kunt toedichten - een kleurrijke bohémien was... Lees verder →
Nutteloos koningschap
(2-9-2018) Onder de talrijke jobstijdingen op het gebied van de politieke toekomst van Nederland, Europa en de wereld is eentje ons bespaard gebleven. De vrees dat de eerste mannelijke troonopvolger sinds de dood van koning Willem III in 1890 een recept zou zijn voor politieke crises en verwikkelingen, ten detrimente van de constitutioneel-monarchistische staatsvorm, is... Lees verder →
Erkentelijkheid en schaamte
(1-7-2018) Naar zich laat aanzien komt het monument van Daniel Libeskind voor 102.000 in de oorlog vermoorde Joodse Nederlanders aan het begin van de Weesperstraat in Amsterdam. Als dat plan doorgaat, staat het op een steenworp afstand van een ander monument, dat eerst op het Weesperplein stond maar later vanwege de metro-aanleg verplaatst is: het... Lees verder →
Gezellig over de schreef
(8-4-2018) De beste pornografie is, lijkt me, gezellige pornografie, vervaardigd voor genot in de huiselijke kring. Op dat gebied scoort Adriaan Beverland (1650-1716), hier rond 1675 afgebeeld op een schilderij van Ary de Vos, heel redelijk. We zien Beverland, in zijn tijd beschouwd als een wonderkind dat niet wilde deugen, genoegelijk een pijpje smoren, in... Lees verder →
De kunstenaar als fascist
Misschien had Erich Wichman (1890-1929) net zo goed een bekend en gewaardeerd Europees kunstenaar kunnen zijn. Sommige werken op de overzichts-tentoonstelling die het Centraal Museum in Utrecht aan hem wijdt, getuigen van groot talent - de olieverfschilderijen in expressionistische stijl uit de jaren twintig bijvoorbeeld. Maar zo is het niet gelopen. Wichman is bij zijn... Lees verder →
De Vrije Gemeente die Paradiso werd
(9-3-2018) Nu uit: mijn boek De religieuze rebellen van de Vrije Gemeente - De vergeten oorsprong van Paradiso. De vereniging De Vrije Gemeente wilde het godsdienstig leven in Nederland op nieuwe, moderne leest schoeien en liet daarvoor in 1880 het gebouw neerzetten dat nu Paradiso is, als ‘gebouw voor samenkomsten’ - het woord ‘kerk’ was taboe.... Lees verder →