'Indië verloren, rampspoed geboren' was de leus van een comité van 'wijze mannen' dat na de Duitse Bezetting vond dat Nederlandsch-Indië tot elke prijs voor ons koninkrijk behouden moest blijven, op straffe van verarming van het kleine land aan de Noordzee. Ze hadden zelfs plannen voor een staatsgreep, mocht de regering aan hun roep geen... Lees verder →
Modern Europa begon in Griekenland
Het meest opvallend is misschien nog wel de enorme gewelddadigheid van de Griekse opstand tegen het Ottomaans gezag in 1821. Zoals vaker is voorgekomen bij nationale bevrijdingsoorlogen is het op veel plaatsen een strijd van allen tegen allen: van Grieken tegen Turken, zeker, maar ook van Grieken onder elkaar, om de buit en de macht.... Lees verder →
Verbijsterd aan het einde van de geschiedenis
Binnenkort zal er niemand meer zijn die nog weet hoe het was, of liever gezegd hoe het aanvoelde - het leven in door communistische partijen gedomineerde Oost-Europa, oftewel - in de terminologie van de laatste bewonderaars ervan in de jaren 1980 - het leven onder het 'werkelijk bestaande socialisme'. De Albanese schrijfster Lea Ypi moet... Lees verder →
25 jaar na ‘Srebrenica’ – bij het werk van Peter Koole
++Onderstaande tekst is een toespraak, op 18 juli uitgesproken bij de opening van 'Srebrenica', een tentoonstelling van schilderijen van Peter Koole in de Laurenskerk in Rotterdam. ++ De wereld waarin het drama 'Srebrenica' kon plaatsvinden is een heel andere dan die waarin we, 25 jaar later, denken over deze omvangrijkste oorlogsmisdaad uit de Europese geschiedenis... Lees verder →
De charme van de Balkan en de vloek van etnisch nationalisme
Het begin van de omwenteling in Bulgarije in 1989 was een paleisrevolutie, in de zin van een wisseling aan de top achter gesloten deuren. Op 10 november werd Todor Zjivkov, partijleider sinds 1954, afgezet. Kort daarna landde ik als verslaggever op het vliegveld van Sofia om de omwenteling op de voet te volgen. Het was... Lees verder →
Het einde van de Europese illusie (als we niet uitkijken)
(28-5-2017) Oost-Europeanen kunnen zich beter dan West-Europeanen voorstellen hoe het is als je wereld onverwacht, van de ene dag op de andere, fundamenteel verandert. Zo was het immers na 1989: niemand had gedacht dat de Sovjet-hegemonie in Oost-Europa opeens zomaar zou verdwijnen. Dus er is alle reden om de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev te geloven,... Lees verder →
Oorlog zit in een klein hoekje
(10-7-2016) Toen in 2005 in Nederland de nieuwe Europese grondwet aan een referendum werd onderworpen, was de Nederlandse regering nogal verlegen om argumenten vóór. Ik herinner me een meeting waarbij de staatssecretaris voor Europese Zaken, Atzo Nicolaï, met begeestering sprak over het vele goede werk dat Europa verrichtte op het gebied van controle op de... Lees verder →