Maar liefst vier doden en meerdere gewonden vielen toen militairen in de Amsterdamse Sarphatistraat het vuur openden op demonstranten die op 13 november 1918 probeerden zich toegang te verschaffen tot de Cavaleriekazerne op de Amsterdamse Sarphatistraat - het gebouw waarin zich thans de Rijksacademie van beeldende kunsten bevindt. Een menigte van naar schatting drieduizend mensen... Lees verder →
Dertien doeken zijn het, de 'Meisjes in kimono' die George Breitner (1857-1923) tussen 1893 en 1896 schilderde en die - volgens Jenny Reynaerts, conservator negentiende-eeuwse kunst van het Rijksmuseum in Amsterdam - vermoedelijk zijn populairste werken zijn. Ze zijn naar een levend model geschilderd, zij het dat Breitner daarbij ook gebruik maakte van door hemzelf... Lees verder →
Dat mijn ouders - met mij erbij - in 1960 Amsterdam ontvluchtten voor een frisse doorzonwoning in Amstelveen heb ik altijd betreurd. Zij ook, vermoed ik. In ieder geval veranderde hun leven sinds dat moment van een gezellig bestaan met vrienden in de grote stad, in een geatomiseerd leven in een voorstad waar ze, zoals... Lees verder →
De historicus Auke van der Woud (Sneek, 1947) is geen bewonderaar van koning Willem I. Zoveel is duidelijk na lezing van 'Het lege land, 1800-1850', de in 2022 verschenen bewerking van zijn al uit 1987 daterende, sedertdien vaak herdrukte dissertatie, die aanvankelijk 'Het lege land, de ruimtelijke orde van Nederland 1798-1848' heette. Dat het boek... Lees verder →
In een land waar het gelukkig al vele jaren vrede is, weten vermoedelijk maar weinig mensen wat er gebeurt als een tank door een antitankwapen wordt uitgeschakeld. Door de overdruk wordt de bemanning, die in het geval van deze uit Oekraïne aangevoerde oorlogstrofee uit drie Russen bestond, tot moes geslagen, en die moes vliegt vervolgens... Lees verder →
Toen keizer Napoleon in 1811 Amsterdam - na Parijs en Rome de derde hoofdstad van het Franse 'Empire' - bezocht, trof hij het stadsbestuur in een nogal klagerige stemming aan. Emmanuel de las Cases, secretaris van Napoleon tijdens diens latere ballingschap op St.Helena, heeft verslag gedaan van de toespraak die de keizer hield, ter opmontering:... Lees verder →
Toen de Russische tsaar Peter I op 18 augustus 1697 per schip in de Zaanstreek aankwam, herkenden leden van zijn gevolg een man die aan de wal op paling viste, Gerrit Kist. Die had, zoals veel Zaanse ambachtslieden in de 17de en 18de eeuw eerder als smidsknecht een paar jaar in Moskovië - Rusland dus... Lees verder →
Sinds 1815 zijn Nederlanders verwend met een stabiele staat, die bovendien ook nog sinds, laten we zeggen, de jaren zeventig van de negentiende eeuw een gestaag proces van toenemende welvaart heeft meegemaakt. Natuurlijk zijn er wel degelijk allerlei heftige dingen gebeurd in dat moderne Nederland: de Belgische Afscheiding, de Grondwetswijzigingen van 1849, de opkomst van... Lees verder →
'Migratie als DNA van Amsterdam, 1550-2021' heet het bijzonder leuke boek van Leo en Jan Lucassen, beiden sociaal-historicus en verbonden aan het IISG. Zeggen dat een stad over 'DNA' beschikt treft mij als een ongelukkige beeldspraak, maar dat is dan werkelijk ook het enige negatieve wat ik over dit boek zou kunnen zeggen. Het is... Lees verder →
Vreemd, maar sinds een tijdje kan ik me beter voorstellen hoe het zou zijn, wanneer tolerantie, gematigdheid en beschaving in Nederland opeens plaats zouden maken voor een regime van geweld, haat en dreiging jegens andersdenkenden. 'Februar 33' van de Duitse litterair journalist Uwe Wittstock beschrijft zo'n situatie, die ontstaat wanneer de Rijkspresident Hindenburg Adolf Hitler,... Lees verder →
We'll always have Paris 