Andries Sternheim (1890-1944) was in veel opzichten een 'selfmade man' en een autodidact - een van die indrukwekkende figuren die zichzelf dankzij de arbeidersbeweging aan het begin van de XXste eeuw vanuit het Amsterdamse proletariaat had weten op te werken tot een socialistisch geëngageerde intellectueel. Hij was opgeleid tot briljantslijper en kwam, zoals zo velen... Lees verder →
Parijs, hoofdstad van de Negentiende eeuw
De kaart gaf de straten aan weerszijden van de rivier de Seine weer, met de voornaamste monumenten als kleine tekeningen rechtopstaand in het stratenplan geplaatst. Ik was acht, het was eind jaren vijftig en voor het eerst van mijn leven werd ik door mijn ouders meegenomen naar Parijs - naar hun mening, en tot op... Lees verder →
Is de tijd van revoluties echt voorbij?
Vanuit een wellicht enigszins perverse nieuwsgierigheid naar het kwaad lees ik regelmatig de rabiate discussiebijdragen van antivaxxers en Forum-aanhangers op Twitter en Telegram. De vrijwel permanente neiging van sommigen om leden van de zogeheten 'elite' uit te schelden, weg te zetten als 'misdadigers' of kinderverkrachters of deelnemers aan andere duistere complotten, en impliciet of expliciet... Lees verder →
De engel van de geschiedenis
"Zo moet de engel van de geschiedenis er uit zien", schreef in 1940 Walter Benjamin (1892-1940) over het aquarel 'Angelus novus' van Paul Klee (1879-1940), dat hij sinds 1920 in zijn bezit had. Vermoedelijk had Klee een van de talloze, kortlevende engelen uit de joodse Kabbala bedoeld, die God naar de aarde stuurt om zijn... Lees verder →
Moskou 1926, volgens Joseph Roth
Te Amerikaans’. Dat is een van de meer curieuze oordelen die de schrijver Joseph Roth (1894-1939) velt over de Sovjet-Unie, wanneer hij in 1926 het land bezoekt als verslaggever van de Frankfurter Zeitung. De vergelijking met de nieuwe wereld aan de andere kant van de Atlantische oceaan is geenszins als compliment bedoelt. Roth lijkt zich in zijn... Lees verder →
De schrijver en de dictator
(17-12-2017) In 1937 verscheen bij Querido Verlag in Amsterdam, de beroemde uitgeverij van Duitse emigranten-literatuur, een boek waarvan de faam zijn auteur een leven lang zou achtervolgen - als een monument voor de goedgelovigheid of zelfs kwade trouw waarmee in principe democratisch gezinde intellectuelen waardering kunnen opbrengen voor dictators of dictaturen. Het schijnt dat de... Lees verder →
Revoluties op termijn
(29mei 2016) Even tijd voor een lichtpuntje: misschien horen we later nog van de democratische, moderniserende Arabische Lente. Die lijkt nu, behalve in Tunesië misschien, reddeloos verloren - geëindigd in oorlogen, burgerkrijg en autoritaire regimes. Maar Marwan Muasher, voormalig minister van buitenlandse zaken van Jordanië en tegenwoordig verbonden aan de Carnegie Endowment for International Peace houdt de... Lees verder →
