Het Nederlandse huis waarin ik woon, dateert volgens het kadaster uit 1885. Het is een rare gedachte dat in hetzelfde huis waarvan je jezelf als de eigenaar beschouwt, anderen vóór jou lief en leed hebben gedeeld en dat nog zullen doen. In wat ooit de 'chambre de bonne' geweest is, is op de muur een... Lees verder →
Een vreugdeloze bohème in de jaren vijftig
Toen ik klein was, in de jaren vijftig, waren er wel eens mensen die, staande voor een abstract schilderij, van Karel Appel bijvoorbeeld, zeiden: dat kan mijn kleine broertje ook. Dat was, en is niet waar natuurlijk: inderdaad kan iedereen met verf naar een doek smijten, maar kunst, in de zin van de juiste snaar... Lees verder →
Parijs als middelpunt van de wereld in 1867
Nu Parijs zich voorbereidt op de Olympische Spelen - een enigszins betaalbare hotelkamer lijkt voorlopig niet te krijgen - is het misschien aardig terug te kijken naar eerdere evenementen waarbij Parijs zich het hart van de wereld kon voelen, zoals de acht Wereldtentoonstellingen die de Franse hoofdstad herbergde tussen 1855 en 1937. En dan in... Lees verder →
Toevallige ontmoeting met dodelijke afloop
Het was niet eens de échte revolutie van 1848, die van februari, die een eind maakte aan het bewind van de 'burger-koning' Louis-Philippe en van Frankrijk weer een republiek maakte (de tweede, na de eerste tijdens de Franse revolutie). In juni van datzelfde jaar kwamen zo'n 20.000 Parijse arbeiders en handwerkslieden in opstand, omdat zij... Lees verder →
De angsten van de Belle Époque
Je zou kunnen denken dat in de weken tussen de aanslag op de Oostenrijkse troonopvolger Franz-Ferdinand in Sarajevo, op 28 juni 1914, en de de Franse oorlogsverklaring aan het begin van de Eerste Wereldoorlog op 3 augustus, de op handen zijnde oorlog de voorpagina's van alle Franse kranten volledig beheerste. Maar dat was niet zo,... Lees verder →
Parijs, hoofdstad van de Negentiende eeuw
De kaart gaf de straten aan weerszijden van de rivier de Seine weer, met de voornaamste monumenten als kleine tekeningen rechtopstaand in het stratenplan geplaatst. Ik was acht, het was eind jaren vijftig en voor het eerst van mijn leven werd ik door mijn ouders meegenomen naar Parijs - naar hun mening, en tot op... Lees verder →
‘Mooi zijn is geen zonde’
Op een dag in maart 1950 stond ten huize van de toen 74-jarige Cléo de Mérode, ballerina in ruste met een praktijk aan huis waar meisjes dansen konden leren, de radio aan. Er was een interessante uitzending, gewijd aan een zojuist verschenen, geruchtmakend boek van een jonge filosofe, Simone de Beauvoir, 'Le deuxième sexe'. Onderwerp... Lees verder →
Flora Tristan joeg de welvoeglijkheid een blos op de wangen
Merkwaardig: de strijd voor de gelijkberechtiging van de vrouw wordt al meer dan tweehonderd jaar in Europa steeds opnieuw uitgevochten. Van de drie hoofddoelen die Flora Tristan (1803-1844) zichzelf gesteld had in het leven - de andere waren de gelijkberechtiging van de arbeidersklasse en de afschaffing van de slavernij - is die van de gelijkberechtiging... Lees verder →
De winter van de literatuur
Vreemd, maar sinds een tijdje kan ik me beter voorstellen hoe het zou zijn, wanneer tolerantie, gematigdheid en beschaving in Nederland opeens plaats zouden maken voor een regime van geweld, haat en dreiging jegens andersdenkenden. 'Februar 33' van de Duitse litterair journalist Uwe Wittstock beschrijft zo'n situatie, die ontstaat wanneer de Rijkspresident Hindenburg Adolf Hitler,... Lees verder →
De wonderlijke lotgevallen van ‘l’Origine du monde’
Dit is de tekst van een lezing op 7-11-2021 in Mediamatic, Amsterdam, in het kader van BEFtival. Ontmoet Constance Quéniaux. Zij is geboren op 9 juli 1832 in Saint Quentin in Noord-Frankrijk en overleden op 7 april 1908. Ze was van eenvoudige afkomst, en buiten de echt geboren, maar ze heeft het ver gebracht in... Lees verder →
