Zo'n foto had ik nooit eerder gezien: Sovjet-cavalerie op prachtige schimmels houdt een overwinningsparade in de stad die tegenwoordig meestal Lviv wordt genoemd, en nu in Oekraïne ligt. Maar als deze foto wordt gemaakt, eind 1939, heet de stad meestal Lwów, op zijn Pools. Dat komt omdat de stad op dat moment ook Pools is... Lees verder →
De strijd tegen het fascisme – tweede ronde
Wat ik me al jaren afvraag: waarom noemen we de neo-rechtse-, anti-rationele- en xenofobe politieke stromingen van nu eigenlijk niet gewoon 'fascisme'? Ik dacht dat al ten tijde van de opkomst van Pim Fortuyn, die in de samenleving iets teweeg bracht wat je volgens mij rustig als fascisme kunt omschrijven. Daar was bijvoorbeeld een onbestemde... Lees verder →
Het uur van de verrader
(22-7-2018) In een week waarin de president van de Verenigde Staten het begrip ‘verrader’ naar nieuwe hoogten leek te tillen, las ik de biografie van Philippe Henriot (1889-1944), ook wel de ‘Franse Goebbels’ genoemd. Wat in het verhaal opvalt, is het toenemende radicalisme van deze propagandist voor de collaboratie met Nazi-Duitsland, naarmate de Duitse ‘eindoverwinning’ - door de... Lees verder →
De echte dictator schrijft een boek
(17-6-2018) Een van de nadelen van de ruime verspreiding die de kunst van lezen en schrijven in de wereld heeft gevonden, is dat ook dictators - en zij die het willen worden - boeken schrijven, of tenminste onder hun naam boeken laten verschijnen. Nooit zijn dat goede boeken. Ze zijn meestal tenenknijpend saai en slecht.... Lees verder →
De kunstenaar als fascist
Misschien had Erich Wichman (1890-1929) net zo goed een bekend en gewaardeerd Europees kunstenaar kunnen zijn. Sommige werken op de overzichts-tentoonstelling die het Centraal Museum in Utrecht aan hem wijdt, getuigen van groot talent - de olieverfschilderijen in expressionistische stijl uit de jaren twintig bijvoorbeeld. Maar zo is het niet gelopen. Wichman is bij zijn... Lees verder →