Een van de meer ongemakkelijke dingen bij de bestudering van gewelddadige dictaturen en totalitaire staten uit het verleden is het gevoel van teleurstelling dat er niet meer verzet is geweest. Een min of meer verpletterende meerderheid van de mensen lijkt, ondanks de hen omringende manifestaties van onmenselijkheid, te hebben doorgeleefd alsof er niets aan de... Lees verder →
Recht op vergetelheid
Mijn favoriete fietsenmakers in Amsterdam zijn twee Serviërs. Ik zie ze met enige regelmaat want mijn fiets is al oud - ik ben aan het ding gehecht vanwege het statige, zogeheten kruisframe. Van Servië en Serviërs heb ik altijd een hoge dunk gehad, meer dan van andere volkeren en republieken van het voormalige Joegoslavië. Hoe... Lees verder →
Het Derde Rijk als moeder van veel complottheorieën
LEES DIT BLOG OOK OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER! Het wordt de 'wet van Godwin' genoemd: vroeg of laat brengt bij ideologische en politieke discussies op internet iemand Hitler ter sprake. Dat komt, denkt de Amerikaanse computergeleerde Mike Godwin (die zijn wet al in 1990 formuleerde toen er alleen nog maar 'Usenet'-groepen bestonden)... Lees verder →
Bijna vergeten antisemitisme: Polen 1967-1968
LEES DIT BLOG OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER: https://www.groene.nl/artikel/bijna-vergeten-antisemitisme Dat er in Polen sprake is geweest van een officiële antisemitische campagne die heeft geleid tot de min of meer gedwongen emigratie van 13.000 Joden, zou ik misschien niet hebben geweten als ik in 1982 in Warschau niet iets gezien had dat voor mij... Lees verder →
De Dreyfus-affaire – een verhaal voor onze tijd
Je zou het tegenwoordig een 'culture war' noemen. De Dreyfus-affaire verdeelde Frankrijk rond 1900 jarenlang tot op het bot en leidde tot politieke crises, onnoemelijk veel woedende krantenartikelen, processen, een geruchtmakende zelfmoord en meer dan veertig duels. 'J'accuse' heet de film die Roman Polanski over de affaire heeft gemaakt. De titel is ontleend aan het... Lees verder →
Alain Finkielkraut, een gekwelde filosoof trekt ten strijde
'Toerisme zou verboden moeten worden', citeert de Franse filosoof Alain Finkielkraut in zijn autobiografisch essay 'À la première personne' de Duitse wijsgeer Martin Heidegger. Dat is een van Finkielkrauts helden van de geest, althans totdat een aantal jaren geleden uit tot dan ongepubliceerde 'Schwarze Hefte' bleek dat Heidegger een verstokte antisemiet was. Heidegger heeft zijn... Lees verder →
Overleven in een tijd waarin de mens de mens een wolf is
Halverwege het boek werd het deze lezer even te machtig en moest ik het een dagje wegleggen. Pieter van Os vertelt in 'Liever dier dan mens' het 'overlevingsverhaal' van de tegenwoordig in Amstelveen woonachtige Mala Shlafer, alias Mala Rywka Kizel, zonder enig pathos, op de nieuwsgierige toon van iemand die probeert na te gaan of... Lees verder →
Simon Deutz, de ‘Judas’ van de Negentiende Eeuw
Lang voordat kapitein Alfred Dreyfus in 1898 door Franse antisemieten werd uitgeroepen tot de 'Joodse verrader' bij uitstek, had Frankrijk al een figuur die deze rol in het publieke debat kreeg opgeplakt: Simon Deutz (1802-1844). Beiden waren het lijdend voorwerp van ongekende haat en aanvallen in de pers van hun tijd, maar hun geval is... Lees verder →
Desnoods onder het bed – de Russische kunst overleefde
LEES DIT STUK OOK OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER. Wat u hierboven ziet is de - voor Russische begrippen - ruime vierkamer-flat van de familie Palejev in Sint-Petersburg, op de campus van het Polytechnisch Instituut. Als u nu denkt: daar hangen wel erg veel schilderijen, hebt u helemaal gelijk. Die hangen, dichtbij elkaar,... Lees verder →
De Russische revolutie, bruut genomen
De Russische tv-serie Trotsky, sinds een paar dagen op Netflix te zien, begint veelbelovend: Lev Trotski, aanvoerder van het Rode leger, laat in een van zijn eigen compagnieën in de burgeroorlog elke tiende soldaat doodschieten, om desertie te ontmoedigen; daarna neemt hij op brute wijze de journaliste Larisa Reisner in een wagon van zijn pantsertrein.... Lees verder →