Een romancier liegt de waarheid

(7-3-2014) Raar idee – bijna hadden we een andere Franse president gehad: niet die man met de uitstraling van een drogist in een provinciestad die zich achterop de brommer door een knecht naar zijn geheime liefje laat vervoeren, maar een heuse rokkenjager. Of misschien is rokkenjager nog te zwak uitgedrukt en moet je Dominique Strauss-Kahn eerder een onsympathieke seksmaniak noemen, voor wie geen vrouw veilig is.

Dat laatste is het beeld van DSK, zoals hij in de wandeling genoemd wordt, in de jongste roman van Régis Jauffret, La ballade de Rikers Island. Te zeggen dat deze roman over het seksschandaal waarmee de voorspelde winnaar van de Franse presidentsverkiezingen 2011 zijn baan als chef van het IMF verloor en politiek uit beeld raakte, hem als betrekkelijk onaantrekkelijk schildert, is een understatement.

Jauffret, die als weinig andere schrijvers de kunst verstaat het stuitende in de medemens te beschrijven, zo dat het vaak schokkend wordt in zijn geloofwaardigheid, stelt DSK nogal onsmakelijk voor. Meerdere keren per dag heeft hij een vrouw, betaald of onbetaald, nodig om hem er in te hangen, zoals we vroeger als pubers zeiden. Zoals bekend ging dat mis toen DSK een van oorsprong Guinese vrouw die in het Newyorkse Sofitel zijn kamer kwam opruimen, dwong hem te pijpen, wat tot een geruchtmakende rechtszaak leidde.

DSK ontkent overigens dat het een geval van seks onder dwang was. Hij dreigt Jauffret, zijn uitgever en de radiozender France Inter die een interview met de auteur had uitgezonden, met een proces. Overigens komt zijn naam in het boek niet voor, evenmin als die van zijn toenmalige echtgenote Anne Sinclair, die Jauffret aangrijpend neerzet als in het openbaar vernederde echtgenote. Wel onder naam schildert Jauffret het slachtoffer, die hij neerzet als een eenvoudige vrouw, afkomstig uit een cultuur waar een vrouw zich onder geen beding als slachtoffer van verkrachting bekend zou willen maken, zelfs niet als het waar was.

Het wordt niet Jauffrets eerste proces naar aanleiding van een roman. In 2010 kwamen de nabestaanden in het geweer van de bankier Édouard Stern, die zich tijdens sm-spel door zijn minnares had laten doodschieten – een gebeurtenis die Jauffret verwerkte in de roman Sévère. 

Ook dat is trouwens een vrij schokkend boek. Jauffret slaagt er, zelfs in de vele korte verhalen van soms maar 500 of 600 woorden die hij heeft geschreven, te laten zien hoe wreed het er fysiek en psychisch soms aan toe kan gaan bij de homo sapiens.

Want dat is misschien nog het raarste: La ballade de Rikers Island is niet zielloos maakwerk, maar een vreselijk goeie roman. Spannend. Meeslepend. Gelaagd en overtuigend in de schildering van de personages. Er is natuurlijk best een kans dat DSK destijds niet het kamermeisje oraal verkracht heeft, of dat het anders zit dan algemeen, ook door Jauffret, wordt gedacht. Omdat het strafproces inmiddels is gestaakt, zullen we dat vermoedelijk niet weten. Maar het is te laat: voor mij zal mijn beeld van DSK altijd verbonden zijn met het beeld in deze roman. Dat noem je nou: de waarheid liegen.

Régis Jauffret. La ballade de Rikers Island. Seuil 2014.