(11-11-2013) Goede smaak in mannen kon je Sylvia Maklès (1908-1993) bepaald niet ontzeggen: haar eerste echtgenoot was de schrijver Georges Bataille (daarom kennen we haar ook als Sylvia Bataille) en haar tweede de Franse psycho-analyticus Jacques Lacan. Omdat beiden veel over seks hebben geschreven – Bataille het leukst natuurlijk – prikkelt deze huwelijkscarrière bepaald de verbeelding.
Toch heeft zelfs haar biograaf Angie David eigenlijk verbazingwekkend weinig naar boven kunnen halen over de persoonlijkheid van Sylvia Maklès zelf. Van haar bestaan op deze aarde getuigen voornamelijk enkele tientallen speelfilms uit de jaren dertig, waarin ze een bijrol speelt. Ze was selfmade actrice geworden uit economische overwegingen – geen sinecure in een huwelijk waarin Georges alle geld over de balk smeet aan drank en hoeren. De bekendste film waarin Sylvia optreedt, is Partie de campagne van Jean Renoir uit 1936. Ze zit daar pikant op een schommel en gunt de kijker een glurende blik onder haar rokken.
Het is een beetje vreemde biografie van Angie David, die eerder een dik en zeer onthullend boek schreef over het leven van Dominique Aury, die verborgen achter het pseudoniem Pauline Réage de geruchtmakende roman Histoire d’O schreef – om een minnaar te behagen en aan zich te binden.
Ook in deze biografie van Sylvia Bataille gaat het vaak over seks. Zeer uitvoerig doet David uit de doeken wie in de jaren twintig en dertig in de hoek van de bohème rond de surrealisten nu precies met wie naar bed ging, en met wie hij of zij haar man/vrouw bedroog. Dat is natuurlijk erg leuk om te lezen, maar na de eerste tweehonderd pagina’s wordt de lezer wel een beetje door plaatsvervangende vermoeidheid getroffen: zoveel seksuele energie! en verder?
Beetje vreemd is de vorm van de biografie, die het geheel zonder bronverwijzingen moet stellen en ook bij de bevrijding van 1944 ophoudt, zonder dat David verantwoordt waarom de laatste vijftig jaar van Sylvia’s leven ons niet hoeven te interesseren. Tot overmaat van ramp geeft de biografe ook af en toe een volkomen irrelevante, persoonlijke boutade ten beste – meestal gaat het dan om een vergelijking van het leven van Sylvia met dat van haar eigen dochter.
Één zo’n boutade vond ik evenwel belangwekkend. In het milieu waarin Sylvia verkeert, trouwt iedereen netjes, om dan vervolgens de partner op grote schaal te bedriegen en links en rechts met iedereen naar bed te gaan. Dat gold voor Georges en Sylvia, maar dit boek laat zien dat het in dit milieu in ieder geval zeer gebruikelijk was. Waarmee overigens niet gezegd is dat bedrogenen of teleurgestelden niet door moordpogingen of ander geweld verhaal probeerden te halen op partners of anderen die toenaderingspogingen hadden afgewezen.
Anno 2013, constateert David, is het precies andersom. Bijna niemand in haar omgeving – die net als de mijne vermoedelijk grotendeels bestaat uit niet geheel onbemiddelde, relatief hoogopgeleide mannen en vrouwen – trouwt meer voor de wet, zelfs niet als er uit de relatie kinderen voortkomen. Maar dat niet-getrouwd-zijn is zeker geen vrijbrief voor seksuele promiscuïteit, integendeel: monogamie en stabiliteit in de liefde staan hoger in aanzien dan ooit tevoren. In de zedengeschiedenis der mensheid is het eeuwig bal.
Angie David. Sylvia Bataille. Éditions Leo Scheer. 2013
De foto bovenaan dit blog is van Denise Bellon, en is uit 1934. Een andere foto uit deze serie is gebruikt voor de omslag van de biografie maar op een naar mijn smaak merkwaardige manier: op de omslag van het boek kun je niet meer zien dat Sylvia met een pantalon aan in de sneeuw ligt.
Daaronder nog een foto in de sneeuw, van onbekende datum – sneeuw was kennelijk voor de geportretteerde een aangename omgeving. En tenslotte een eveneens ongedateerde sneeuwfoto met de tweede echtgenoot, Jacques Lacan, en een anonieme ijsbeer.
We'll always have Paris 
Geef een reactie