Had ik, toen ik na vijf jaar correspondentschap in 1987 Moskou verliet, kunnen vermoeden dat Rusland 36 jaar later een militaristische, agressieve dictatuur zou zijn, die andere landen aanvalt en bedreigt en een bedrukkende culturele revolutie zegt te vertegenwoordigen die alle burgerrechten opoffert aan de behoeften van de staat? Natuurlijk niet. Maar ik wist wel... Lees verder →
Van de gebeurtenis zelf schijnt geen foto te bestaan, ofschoon er een foto circuleert waarvan men zegt dat hij vele jaren na dato is aangetroffen op het lijk van een in de USSR gesneuvelde Duitse officier, en waarop je een rij mensen ziet die worden doodgeschoten aan de rand van een ravijn. Die foto is... Lees verder →
De liberale wereld is voorbij. Dat is de voornaamste boodschap in het nieuwste boek van de Britse filosoof-journalist John Gray, dat u misschien beter niet kunt lezen wanneer u toch al wat somber gestemd was over de wereld. Want volgens Gray is de liberale samenleving, die door tolerantie gekenmerkt zou moeten zijn, bezig te verworden... Lees verder →
De geschiedenis schrijven van iets wat nog niet voorbij is - dat blijft een moeilijk concept. Natuurlijk: in zekere zin is de geschiedenis nooit voorbij. Achteraf veranderen immers voortdurend het perspectief en ons inzicht: de Middeleeuwen, ooit bestempeld tot een soort van 'pauze' in de 'pelgrimstocht der mensheid' tussen de Klassieke Oudheid en de Renaissance,... Lees verder →
Onder de vele dieptepunten waarvoor het Kremlin sinds de inval in Oekraïne gezorgd heeft, is de arrestatie van een buitenlandse correspondent misschien niet de ergste, maar wel tekenend voor het niveau van beschaving waarvoor Poetins regime tekent. De Amerikaan Evan Gershkovich, 31-jarige correspondent van de Wall Street Journal, zit sinds eind maart vast in de... Lees verder →
Iedere eerste maandag van de maand is het toch weer een merkwaardig moment: om twaalf uur gaan de noodsirenes af. Ik herinner me van mijn jeugd in Amsterdam een hels lawaai - minutenlang onheilspellend gehuil. Dat is zo'n zeventig jaar later beduidend minder allemaal: de maandelijkse test bestaat nog steeds, maar het aantal sirenes lijkt... Lees verder →
Zelden heeft de toespraak van een Amerikaanse president zo veel verontwaardiging gewekt als die welke George H.W. Bush op 1 augustus 1991 in Kiev hield in de Opperste Sovjet (parlement) van de Oekraïense Socialistische Sovjet-Republiek, destijds nog deel van de grote Sovjet-Unie. "Vrijheid is niet hetzelfde als onafhankelijkheid", aldus de president. "De Amerikanen zullen geen... Lees verder →
Toen de Russische tsaar Peter I op 18 augustus 1697 per schip in de Zaanstreek aankwam, herkenden leden van zijn gevolg een man die aan de wal op paling viste, Gerrit Kist. Die had, zoals veel Zaanse ambachtslieden in de 17de en 18de eeuw eerder als smidsknecht een paar jaar in Moskovië - Rusland dus... Lees verder →
Zo te zien zit hij er warmpjes bij, de grote Verlichtingsdenker Denis Diderot (1713-1784), op dit schilderij van Louis-Michel van Loo uit 1767. Het gaat hier even om de blauwe kamerjas die hij aan heeft, de kamerjas waarin hij werkte aan de befaamde Encyclopédie, maar die hem rond 1772 afhandig is gemaakt door de goedbedoelde... Lees verder →
Zo'n foto had ik nooit eerder gezien: Sovjet-cavalerie op prachtige schimmels houdt een overwinningsparade in de stad die tegenwoordig meestal Lviv wordt genoemd, en nu in Oekraïne ligt. Maar als deze foto wordt gemaakt, eind 1939, heet de stad meestal Lwów, op zijn Pools. Dat komt omdat de stad op dat moment ook Pools is... Lees verder →
We'll always have Paris 