Sinds de Russische inval in Oekraïne in 2022 is het fenomeen 'oorlog' teruggekeerd in de Europese belevingswereld. Vaak hoor je zeggen dat hiermee de droom van 1989 is vervlogen: sinds het einde van de Koude oorlog leek het alsof alle grond voor een gewapend conflict tussen Europese staten was vervallen. Maar de gedachte dat oorlog... Lees verder →
Voor wie het had meegemaakt, bleef het een goede herinnering: 'het internationale festival van jeugd en studenten' dat in 1957 plaatsvond in Moskou. Stalin was nog maar vier jaar dood en de benauwenis van zijn bloedige dictatuur was voorbij. Even leek het alsof de Sovjet-Unie een opener, vrijer en gastvrijer land zou worden waar de... Lees verder →
De geschiedenis schrijven van iets wat nog niet voorbij is - dat blijft een moeilijk concept. Natuurlijk: in zekere zin is de geschiedenis nooit voorbij. Achteraf veranderen immers voortdurend het perspectief en ons inzicht: de Middeleeuwen, ooit bestempeld tot een soort van 'pauze' in de 'pelgrimstocht der mensheid' tussen de Klassieke Oudheid en de Renaissance,... Lees verder →
Onder de vele dieptepunten waarvoor het Kremlin sinds de inval in Oekraïne gezorgd heeft, is de arrestatie van een buitenlandse correspondent misschien niet de ergste, maar wel tekenend voor het niveau van beschaving waarvoor Poetins regime tekent. De Amerikaan Evan Gershkovich, 31-jarige correspondent van de Wall Street Journal, zit sinds eind maart vast in de... Lees verder →
Iedere eerste maandag van de maand is het toch weer een merkwaardig moment: om twaalf uur gaan de noodsirenes af. Ik herinner me van mijn jeugd in Amsterdam een hels lawaai - minutenlang onheilspellend gehuil. Dat is zo'n zeventig jaar later beduidend minder allemaal: de maandelijkse test bestaat nog steeds, maar het aantal sirenes lijkt... Lees verder →
Het is dat reizen op dit moment nauwelijks mogelijk is, maar anders zouden de Verenigde Staten geheel onderaan mijn lijst met mogelijke toeristische bestemmingen staan. Ga maar na: een land waar een oliedomme schreeuwlelijk niet alleen vier jaar geleden tot president is verkozen - door een eigenaardigheid in het electoraal systeem met miljoenen stemmen minder... Lees verder →
Het valt zo langzamerhand niet meer te ontkennen: we beleven het einde van een tijdperk. Na de liquidatie van het wereld-communisme in 1989 en de jaren daarna heb je lang kunnen denken dat de liberaal-democratische waarden aan de winnende hand waren. Dat in vele delen van de wereld de welvaart sinds 1989 aanzienlijk is toegenomen,... Lees verder →
Michail Sergejevitsj Gorbatsjov, nu 88, kan bij mij geen kwaad doen. Niemand had in 1985 kunnen denken dat een zo fatsoenlijk, en zelfs aardig man als hij leider van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie kon worden. Ofschoon veel van wat er in het Kremlin rondom zijn opkomst gebeurd is, tot op de dag van... Lees verder →
Het wordt hoog tijd een illusie definitief vaarwel te zeggen: Rusland zal nooit een partner van de Westerse democratieën worden. Het was een mooi idee, in de eerste jaren na de Koude Oorlog: Rusland als partner in een vreedzame, naar verbetering strevende wereld. Maar sinds een paar jaar heeft het Kremlin zich in het hoofd... Lees verder →
We'll always have Paris 