Het wordt de 'wet van Godwin' genoemd: vroeg of laat brengt bij ideologische en politieke discussies op internet iemand Hitler ter sprake. Dat komt, denkt de Amerikaanse computergeleerde Mike Godwin (die zijn wet al in 1990 formuleerde toen er alleen nog maar 'Usenet'-groepen bestonden) doordat Hitler en zijn Derde Rijk zozeer de belichaming zijn van... Lees verder →
De wereldstad Berlijn bestaat deze maand honderd jaar. Voor die tijd bestond er ook al een Berlijn natuurlijk, de hoofdstad van Pruissen die na 1871 tevens hoofdstad van het Keizerrijk was geworden. Maar het Berlijn dat we tegenwoordig kennen is een uit de Duitse deling in 1989 herrezen stad: 'Gross Berlin'. Dat is een schepping... Lees verder →
Vraag iemand naar 'de grootste catastrofe in de geschiedenis van de XXste eeuw'. Niemand noemt de Spaanse griep van 1918-1920. Terwijl deze pandemie toch naar schatting - het mondiale tellen had destijds nog niet zo'n vlucht genomen - tussen vijftig en honderd miljoen menselijke aardbewoners het leven gekost heeft. Dat is meer dan de Eerste-... Lees verder →
Het begin van de omwenteling in Bulgarije in 1989 was een paleisrevolutie, in de zin van een wisseling aan de top achter gesloten deuren. Op 10 november werd Todor Zjivkov, partijleider sinds 1954, afgezet. Kort daarna landde ik als verslaggever op het vliegveld van Sofia om de omwenteling op de voet te volgen. Het was... Lees verder →
"Wie zegt, wie liegt dat Servië klein is?", begint een bekend nationalistisch Servisch liedje - 'Ko to kaze, ko to laze, Serbija je mala' - uit het begin van de XXste eeuw. "Zij is niet klein, zij is niet klein, maar was drie keer in oorlog", gaat de tekst verder, daarbij doelend op de Eerste... Lees verder →
Het is zo'n prachtig idee - internationale justitie tegen staatshoofden en anderen die wrede oorlogen beginnen en over oorlogsmisdaden presideren. Maar de praktijk is weerbarstig, zoals blijkt uit de eerste poging in 1919 om tot een soort internationaal tribunaal te komen dat de Duitse keizer Willem II zou veroordelen, wegens het ontketenen van de Eerste... Lees verder →
Al meerdere keren heb ik mij, niet helemaal te goeder trouw, bediend van de beroemdste zin die Karl Kraus (1874-1936) geschreven heeft: "Mir fällt zu Hitler nichts ein" - "Bij Hitler schiet mij niets te binnen". Het was, uit de pen van de wellicht vervaarlijkste polemicus van de XXste eeuw, in 1933 vermoedelijk de meest... Lees verder →
(20-5-2018) Even een kijkje kunnen nemen in het verleden - een onmogelijkheid natuurlijk, en altijd een leuk gedachte-experiment. Maar waarheen? Bovenaan mijn lijstje staat Berlijn in de jaren 1920. Ik weet wel: het Oude Rome zou veel belangwekkender zijn, om over het Oude Athene nog te zwijgen. Naar weinig historische omstandigheden ben ik echter zo... Lees verder →
