Op een dag in maart 1950 stond ten huize van de toen 74-jarige Cléo de Mérode, ballerina in ruste met een praktijk aan huis waar meisjes dansen konden leren, de radio aan. Er was een interessante uitzending, gewijd aan een zojuist verschenen, geruchtmakend boek van een jonge filosofe, Simone de Beauvoir, 'Le deuxième sexe'. Onderwerp... Lees verder →
Nederland in het interbellum: vrees voor de oorlog van morgen
LEES DIT BLOG OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER: https://www.groene.nl/artikel/nederland-in-het-interbellum-vrees-voor-de-oorlog-van-morgen *********De eerste en enige tank die het Nederlandse leger vóór 1940 bezat, een Franse Renault FT17 uit de Eerste Wereldoorlog, diende voornamelijk ter geruststelling: tanks hadden weinig nut in de drassige gronden in het Westen van Nederland, voor een grootscheeps offensief met tanks hoefden... Lees verder →
De 21-ste eeuw zal niet Amerikaans zijn
Het is dat reizen op dit moment nauwelijks mogelijk is, maar anders zouden de Verenigde Staten geheel onderaan mijn lijst met mogelijke toeristische bestemmingen staan. Ga maar na: een land waar een oliedomme schreeuwlelijk niet alleen vier jaar geleden tot president is verkozen - door een eigenaardigheid in het electoraal systeem met miljoenen stemmen minder... Lees verder →
De lokroep van de verrader
Wat Max Blokzijl in 1946 voor het vuurpeloton gebracht heeft, was vermoedelijk dat hij zo goed was. Goed in wat hij deed dan: propaganda-praatjes uitspreken voor de radio van bezet Nederland. Want Blokzijl (1884-1946) was verder natuurlijk enorm fout, een landverrader en collaborateur, één van de bekendste NSB'ers. Toch is het voor een hedendaagse Nederlander... Lees verder →
Het Derde Rijk als moeder van veel complottheorieën
LEES DIT BLOG OOK OP DE SITE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER! Het wordt de 'wet van Godwin' genoemd: vroeg of laat brengt bij ideologische en politieke discussies op internet iemand Hitler ter sprake. Dat komt, denkt de Amerikaanse computergeleerde Mike Godwin (die zijn wet al in 1990 formuleerde toen er alleen nog maar 'Usenet'-groepen bestonden)... Lees verder →
Berlijn – Nieuw Jeruzalem of Hoer van Babylon
De wereldstad Berlijn bestaat deze maand honderd jaar. Voor die tijd bestond er ook al een Berlijn natuurlijk, de hoofdstad van Pruissen die na 1871 tevens hoofdstad van het Keizerrijk was geworden. Maar het Berlijn dat we tegenwoordig kennen is een uit de Duitse deling in 1989 herrezen stad: 'Gross Berlin'. Dat is een schepping... Lees verder →
Tijdens de pandemie staat het denken niet stil (2)
Vraag iemand naar 'de grootste catastrofe in de geschiedenis van de XXste eeuw'. Niemand noemt de Spaanse griep van 1918-1920. Terwijl deze pandemie toch naar schatting - het mondiale tellen had destijds nog niet zo'n vlucht genomen - tussen vijftig en honderd miljoen menselijke aardbewoners het leven gekost heeft. Dat is meer dan de Eerste-... Lees verder →
De charme van de Balkan en de vloek van etnisch nationalisme
Het begin van de omwenteling in Bulgarije in 1989 was een paleisrevolutie, in de zin van een wisseling aan de top achter gesloten deuren. Op 10 november werd Todor Zjivkov, partijleider sinds 1954, afgezet. Kort daarna landde ik als verslaggever op het vliegveld van Sofia om de omwenteling op de voet te volgen. Het was... Lees verder →
Kleine fenomenologie van het Servische populaire lied
"Wie zegt, wie liegt dat Servië klein is?", begint een bekend nationalistisch Servisch liedje - 'Ko to kaze, ko to laze, Serbija je mala' - uit het begin van de XXste eeuw. "Zij is niet klein, zij is niet klein, maar was drie keer in oorlog", gaat de tekst verder, daarbij doelend op de Eerste... Lees verder →
De Kaiser aan de galg!
Het is zo'n prachtig idee - internationale justitie tegen staatshoofden en anderen die wrede oorlogen beginnen en over oorlogsmisdaden presideren. Maar de praktijk is weerbarstig, zoals blijkt uit de eerste poging in 1919 om tot een soort internationaal tribunaal te komen dat de Duitse keizer Willem II zou veroordelen, wegens het ontketenen van de Eerste... Lees verder →