Wenken voor nu

Iedere eerste maandag van de maand is het toch weer een merkwaardig moment: om twaalf uur gaan de noodsirenes af. Ik herinner me van mijn jeugd in Amsterdam een hels lawaai - minutenlang onheilspellend gehuil. Dat is zo'n zeventig jaar later beduidend minder allemaal: de maandelijkse test bestaat nog steeds, maar het aantal sirenes lijkt... Lees verder →

Verbijsterd aan het einde van de geschiedenis

Binnenkort zal er niemand meer zijn die nog weet hoe het was, of liever gezegd hoe het aanvoelde - het leven in door communistische partijen gedomineerde Oost-Europa, oftewel - in de terminologie van de laatste bewonderaars ervan in de jaren 1980 - het leven onder het 'werkelijk bestaande socialisme'. De Albanese schrijfster Lea Ypi moet... Lees verder →

De vervlogen geuren van het Sovjet-imperium

Dit werk van Kazimir Malevitsj kende u misschien nog niet: zijn flesje voor de Russische eau de cologne 'Severni' (Noordelijk) uit 1911 - zo'n vier jaar dus voor het 'Zwarte vierkant' dat zo'n belangrijke plaats inneemt in de kunstgeschiedenis. De kunstenaar was net uit Koersk verhuisd naar Moskou en ontwierp het flesje voor de firma... Lees verder →

Stalin tussen dood en eeuwig leven

Juist het gebrek aan expressie op de gezichten geeft de film zijn geheimzinnige, misschien zelfs wel sinistere lading. Filmer Sergej Loznitsa laat in zijn documentaire 'State Funeral' (Gosoedarstvjennyje pochorony) zien hoe tussen 6 en 9 maart 1953 naar schatting twee miljoen mensen langs het lijk van de op 5 maart overleden Sovjet-leider Stalin defileren. Rouwen... Lees verder →

De Goelag op weg naar vergetelheid

(27-5-2018) Hoelang zou het duren voordat de miljoenen slachtoffers van Stalins terreur definitief iets uit een ver verleden zijn - wel erg natuurlijk, maar voor de huidige tijd toch vooral van academisch belang, net zoals slachtoffers van gebeurtenissen uit de XIXde eeuw? Niet zo heel lang, vermoedelijk, denk je bij lezing van Never Remember van de Russisch-Amerikaanse... Lees verder →

Stalin dood, de angst gebleven

(20-5-2018) Nu ik de film gezien heb, begrijp ik beter waarom de autoriteiten in Rusland hem voor vertoning in hun land verboden hebben. Want The death of Stalin van Armando Iannucci is niet de farce die ik verwacht had - afgaande op de trailer. Zeker, er valt veel te lachen. Maar de humor steekt toch voor een... Lees verder →

Optimistische tragedie

In de verwachting dat hij elk moment een klop op de deur kon verwachten, stond Dmitri Sjostakovitsj elke nacht met een koffer klaar bij de liftdeur naast zijn flat. Hij wilde zijn vrouw het trauma besparen, mee te maken hoe haar man ‘s nachts van bed gelicht werd door de politieke politie NKVD besparen. Niets... Lees verder →

Blog op WordPress.com.

Omhoog ↑