Een verschil tussen het huidige Rusland en de in 1991 opgeheven Sovjet-Unie is dat het Russische staatsburgers tegenwoordig niet meer verboden is hun land uit te reizen - even aangenomen dat ze geen overheidsdienaren met kennis van staatsgeheimen zijn natuurlijk. Wat dat betreft is het verhaal dat de historicus Andrej Kozovoj in 'Les exilés' over... Lees verder →
Nu Trumps Washington met Moskou heult en Russische politici Europa regelmatig met een aanval met kernwapens bedreigen, is het misschien moeilijk voor te stellen: er is een tijd geweest dat Russische troepen in Nederland als bevrijders werden ingehaald. Daarvoor moeten we terug naar 1813, toen Kozakken in dienst van de tsaar een einde maakten aan... Lees verder →
Sinds de leuke film 'The death of Stalin' van Armando Iannucci uit 2017, is de dood van Sovjet-leider in 1953 internationaal een bekend verhaal geworden. Toch zijn er eigenlijk maar twee schriftelijke bronnen van wat er gebeurd is tussen zaterdag 28 februari en 5 maart 1953, respectievelijk de laatste keer dat Stalin met enkele andere... Lees verder →
De laatste Nederlandse communist die ik gekend heb was Ab Harrewijn, een uit de CPN afkomstig Tweede kamerlid voor GroenLinks die helaas in 2002 op 47-jarige leeftijd aan een hersenbloeding is overleden. Harrewijn, een beminnelijke, iets te zwaarlijvige man met een groot sociaal gevoel, was merkwaardigerwijze ook - voor zover ik weet - de laatste... Lees verder →
Andries Sternheim (1890-1944) was in veel opzichten een 'selfmade man' en een autodidact - een van die indrukwekkende figuren die zichzelf dankzij de arbeidersbeweging aan het begin van de XXste eeuw vanuit het Amsterdamse proletariaat had weten op te werken tot een socialistisch geëngageerde intellectueel. Hij was opgeleid tot briljantslijper en kwam, zoals zo velen... Lees verder →
Voor wie het had meegemaakt, bleef het een goede herinnering: 'het internationale festival van jeugd en studenten' dat in 1957 plaatsvond in Moskou. Stalin was nog maar vier jaar dood en de benauwenis van zijn bloedige dictatuur was voorbij. Even leek het alsof de Sovjet-Unie een opener, vrijer en gastvrijer land zou worden waar de... Lees verder →
Van de gebeurtenis zelf schijnt geen foto te bestaan, ofschoon er een foto circuleert waarvan men zegt dat hij vele jaren na dato is aangetroffen op het lijk van een in de USSR gesneuvelde Duitse officier, en waarop je een rij mensen ziet die worden doodgeschoten aan de rand van een ravijn. Die foto is... Lees verder →
Onder de vele dieptepunten waarvoor het Kremlin sinds de inval in Oekraïne gezorgd heeft, is de arrestatie van een buitenlandse correspondent misschien niet de ergste, maar wel tekenend voor het niveau van beschaving waarvoor Poetins regime tekent. De Amerikaan Evan Gershkovich, 31-jarige correspondent van de Wall Street Journal, zit sinds eind maart vast in de... Lees verder →
Wanneer het gesprek dezer dagen op de toekomst komt, lijkt het alsof veel van mijn omgeving door dodelijk pessimisme is bevangen. Voorbij de dagen van een steeds beter leven in een florerende economie, een vreedzaam Europa en een beetje bij beetje rechtvaardiger wereld. De utopie lijkt aan de dinertafels te hebben plaatsgemaakt voor een dystopie... Lees verder →
Zo'n foto had ik nooit eerder gezien: Sovjet-cavalerie op prachtige schimmels houdt een overwinningsparade in de stad die tegenwoordig meestal Lviv wordt genoemd, en nu in Oekraïne ligt. Maar als deze foto wordt gemaakt, eind 1939, heet de stad meestal Lwów, op zijn Pools. Dat komt omdat de stad op dat moment ook Pools is... Lees verder →
We'll always have Paris 