De geschiedenis schrijven van iets wat nog gaande is, lijkt geen eenvoudige zaak. Toch heeft de Amerikaanse historicus Adam Tooze het geprobeerd, en met succes. Zijn 'Shutdown. How Covid shook the world's economy' is een spannend relaas van misschien wel de ernstigste crisis die de thans levende generaties hebben meegemaakt, en in ieder geval een... Lees verder →
De winter van de literatuur
Vreemd, maar sinds een tijdje kan ik me beter voorstellen hoe het zou zijn, wanneer tolerantie, gematigdheid en beschaving in Nederland opeens plaats zouden maken voor een regime van geweld, haat en dreiging jegens andersdenkenden. 'Februar 33' van de Duitse litterair journalist Uwe Wittstock beschrijft zo'n situatie, die ontstaat wanneer de Rijkspresident Hindenburg Adolf Hitler,... Lees verder →
Verbijsterd aan het einde van de geschiedenis
Binnenkort zal er niemand meer zijn die nog weet hoe het was, of liever gezegd hoe het aanvoelde - het leven in door communistische partijen gedomineerde Oost-Europa, oftewel - in de terminologie van de laatste bewonderaars ervan in de jaren 1980 - het leven onder het 'werkelijk bestaande socialisme'. De Albanese schrijfster Lea Ypi moet... Lees verder →
De wonderlijke lotgevallen van ‘l’Origine du monde’
Dit is de tekst van een lezing op 7-11-2021 in Mediamatic, Amsterdam, in het kader van BEFtival. Ontmoet Constance Quéniaux. Zij is geboren op 9 juli 1832 in Saint Quentin in Noord-Frankrijk en overleden op 7 april 1908. Ze was van eenvoudige afkomst, en buiten de echt geboren, maar ze heeft het ver gebracht in... Lees verder →
In De Groene: Bloedlanden
De massamoord in Babi Jar, een ravijn bij de Oekraïense hoofdstad Kiev, is al sinds 1941 inzet van ideologische taboes en touwtrekkerij. Oekraïense nationalisten kunnen niet verkroppen dat aandacht wordt besteed aan de betrokkenheid van hun ideologische voorlopers bij deze door de Nazi's georganiseerde massa-executies. In de Sovjet-Unie mocht niet worden gezegd dat de slachtoffers... Lees verder →
Vreemdeling no. 74.664, een zekere Pablo Ruiz Picasso
Pablo Picasso werd in 1881 in Malaga als Spanjaard geboren en overleed in 1973 in Frankrijk, nog steeds als Spanjaard. Dat was twee jaar voor de dood van Franco en Picasso had zijn belofte gestand gedaan om Spanje niet meer te bezoeken zo lang deze overwinnaar in de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) aan de macht zou... Lees verder →
Opkomst en ondergang van een Amerikaanse droom
Elvis Presley (1935-1977) was een wereldster, maar zelf heeft hij niet in een ander land opgetreden dan de Verenigde Staten. Toch heeft een verblijf in het buitenland veel bijgedragen aan de bekendheid van dit symbool van 'the American way of life': Elvis' diensttijd tussen 1958 en 1960. Als hij gewild had, was er ongetwijfeld wel... Lees verder →
Slachtoffer van het vak
Als oprichter van de nieuwe omroep Ongehoord Nederland opereert voormalig oorlogsverslaggever Arnold Karskens nu aan een heel ander front. Als iemand die je kent van het pad raakt, rijst onwillekeurig de vraag: hoe is dat zo gekomen? Is hij gek of ben je het zelf? DEZE WEEK IN 'DE GROENE AMSTERDAMMER'. OP PAPIER OF DIGITAAL... Lees verder →
Identiteit, het ‘moderne ik’ en de afkeer daarvan
"Je hoort tegenwoordig vaak spreken over de 'identiteit'. Die zou erg belangrijk zijn. Maar om U de waarheid te zeggen, meneer Van den Boogaard: ik heb geen idee wat 'identiteit' zou kunnen beduiden. Wat is onze identiteit? Weet ik het? Weet U het?". Aan het woord hier, in mijn geheugen, is de geleerde Sem Dresden... Lees verder →
De strijd tegen het fascisme – tweede ronde
Wat ik me al jaren afvraag: waarom noemen we de neo-rechtse-, anti-rationele- en xenofobe politieke stromingen van nu eigenlijk niet gewoon 'fascisme'? Ik dacht dat al ten tijde van de opkomst van Pim Fortuyn, die in de samenleving iets teweeg bracht wat je volgens mij rustig als fascisme kunt omschrijven. Daar was bijvoorbeeld een onbestemde... Lees verder →