‘Vrije gedachten’ – ik wist niet eens wat het waren, voordat de term opdook in een brief van een deel van het personeel van de omroep ‘Ongehoord Nederland’. Nou ja, ik dacht het wel te weten, maar dat was in een andere context: ‘De Vrije Gedachte’ heette vroeger het blad van de aan de arbeidersbeweging verwante vrijdenkersvereniging, oftewel ’s lands atheïsme-club in een tijd dat ongelovigheid nog iets was waaraan fatsoenlijke mensen niet deden.
In genoemde brief evenwel gaat het om iets heel anders: de onderwerpen waarvan Arnold Karskens – oprichter, voorzitter, hoofdredacteur én medewerker van de omroep ‘Ongehoord Nederland’ – vond dat die niet thuishoorden in de programma’s van de omroep, en zelfs niet in gesprekken in de koffiekamer van de redactie. In de brief staan er twee genoemd: de maanlanding van 1969 (die volgens sommige ‘vrijdenkers’ nooit heeft plaatsgevonden maar in een filmstudio in elkaar is gedraaid) en 911 (dat een ‘inside job’ geweest zou zijn, volgens sommige ‘vrijdenkers’ van joden).
En deze ‘censuur’ door de hoofdredacteur was nog maar het begin, begrijpen we uit de brief van de gemuilkorfde redacteuren. Kritiek op PVV-leider Geert Wilders, die voor de vorming van een kabinet sommige van zijn geloofsartikelen in de ijskast had gezet, was niet de bedoeling. Evenmin als kritiek op Israël. Het heeft er – even aangenomen dat we mogen afgaan op de personeelsbrief – de schijn van Karskens een poging heeft gedaan zijn vanaf het begin in een kwalijke reuk staande omroep althans een schijn van eerbiedwaardigheid te verschaffen: geen zotteklap van complot-theoretici, geen antisemitisme en aansluiting bij de in rechtse kringen bestaande gedachte dat het thans aantredende kabinet met PVV-ministers een omslag ten goede betekent in onze politieke cultuur.
Vanuit Karskens standpunt is dat een verstandige opstelling: er lijkt weinig toekomst voor een omroep die geheel en uitsluitend aan de rand van de strafwet opereert als orgaan van een ‘lunatic fringe’ in de Nederlandse samenleving, die weliswaar luidruchtig is maar waarvan de omvang eerder in honderden dan tienden van een procent kan worden uitgedrukt. Als je dan toch een rechts-extremistische omroep wilt zijn, dan liever in het spoor van wat per ongeluk de grootste partij in het parlement geworden is, dan als spreekbuis van allerlei marginale en exotische groepjes en clubjes als Forum voor Democratie.
Het heeft niet zo mogen zijn. Arnold Karskens is gewipt door de Raad van Toezicht van zijn eigen omroep. Voor een omroep die de strijd tegen ‘woke’ hoog in het vaandel heeft staan, zijn de genoemde hoofdgronden op z’n minst opmerkelijk te noemen: vrouw-onvriendelijk gedrag en een sfeer van intimidatie en angst ter redactie. Minstens even opmerkelijk is de samenstelling van de Raad van Toezicht, die twee leden kent. Ene G.J. Mulder is de auteur van een bij de uitgeverij van Forum voor Democratie verschenen autobiografie die – volgens de flaptekst – een ‘duizelingwekkende hoeveelheid avonturen, levenswijsheden, en ontroerende terugblikken op cruciale momenten van zijn leven’ behelst. Het andere lid is ene Rob Legeland, bedrijver van de X-account ‘De Nationale Pruttelaar’, die nu is afgeschermd maar volgens mensen die het weten kunnen een antisemitisch karakter draagt.
Nadat Karskens zelf vrijdagavond de tegen hem gepleegde ‘coup’ wereldkundig had gemaakt, verschenen er – vooral op X – allerlei mededelingen van betrokkenen. Die vormen boeiende lectuur – om niet te zeggen dat het drama af en toe bepaald Shakespeariaanse vormen aanneemt. Wanneer de al genoemde Mulder een foto publiceert van een door hem aangerichte barbecue die sterk de indruk wekt een vergadering van samenzweerders tegen Karskens te zijn en daarop ook het voormalige PVV- Kamerlid Harm Beertema staat, twittert Karskens ‘Et tu Brute?’. Enkele uren later is dezelfde Beertema de opvolger van Karskens als voorzitter van de omroep.
Opmerkelijk is ook de rol van een zekere Raisa Blommestijn, een ster in extreem-rechtse kringen. Zij was eerder vertrokken bij Ongehoord Nederland – zelf zegt ze ontslagen te zijn – onder andere omdat zij het op X over ‘negroïde primaten’ had gehad – overigens moet zij een dezer dagen bij de rechter voorkomen wegens ‘groepsbelediging’. De Raad van Toezicht beticht Karskens ervan Blommestijn onheus te hebben bejegend, onder andere door haar een groot aantal keren een promotie-filmpje te hebben laten overdoen. Volgens Karskens kwam dat omdat Blommestijns mondhoeken te zeer naar beneden wezen – als ze hem eerder verteld had dat een en ander te maken had met de botox-inspuitingen in haar bovenlip had hij zich anders opgesteld.
Die Blommestijn is in Ongehoord-kringen kennelijk een machtig persoon. Na haar ontslag c.q. weggaan bij de omroep haalde ze met een soort crowdfundingsactie duizend euro’s op bij fans die het kennelijk belangrijk vonden dat haar extreem-rechtse geluid zou blijven klinken. Kort nadat Karskens dit weekeinde had gemeld dat er een coup tegen hem gepleegd was, liet zij weten naar de omroep terug te keren, waar ze per optreden overigens 1535 euro zou gaan verdienen. Ze staat ook op de foto van de ‘samenzweerders’, samen met twee Kamerleden van Forum voor Democratie en de eerder bij Ongehoord Nederland vertrokken extreem-rechtse journalist Joost Niemöller. Erg curieus is ook een tweet van de verslaggever Jonathan Krispijn op X, die excuses aanbiedt voor het feit dat hij – uit angst – niet openlijk eerder zijn stem verhief tegen het vertrek van Blommestijn. Betrokkene vergeeft hem dat, ook weer op X.
‘Ongehoord Nederland’ werd door Arnold Karskens eigenhandig opgezet als een omroep die stem zou geven aan zaken die in de serieuze media niet aan bod kwamen – wat in de praktijk vooral extreemrechtse ideeën over immigratie, een complot van ‘linkse’ media, geheime machtsnetwerken als de WEF, de corona-en de klimaathysterie betekende. Ik heb eerder in een stuk voor De Groene Amsterdammer geprobeerd na te gaan hoe Karskens – ooit een verdienstelijk oorlogsverslaggever en zelfs een aardige jongen – zo ver van het pad was afgeraakt. Zonder dat ik nu zou willen beweren de wijsheid in pacht te hebben over deze medemens, leek me de verklaring te liggen in een zekere rancune over de geringe invloed van zijn vaak moedige verslaggevers-activiteiten, en de wens in Nederland een belangrijke en – niet onbelangrijk – lucratieve rol te spelen.
Ik heb geen goed woord voor Karskens journalistieke activiteiten in de laatste jaren, en ook niet voor de uitzendingen van Ongehoord Nederland – over het algemeen stomvervelende rondetafelgesprekken over steeds dezelfde rechtse stokpaardjes, vaak op journalistiek onbeholpen wijze gepresenteerd en veelal gespeend van feiten. Maar verboden zijn de opvattingen van Karskens niet, en evenmin getuigen ze van zwakzinnigheid. Het probleem voor Karskens is echter vanaf het begin geweest dat er in de ‘lunatic fringe’ waarvan hij het moest hebben plenty zonderlinge figuren rondlopen, die zweren bij antisemitische ideeën en andere flauwekul.
Nog voor Ongehoord Nederland ging uitzenden had Karskens het er al druk mee, die van zich af te houden: al in 2021 trad een zekere Taco Dankers af als voorzitter van de Raad van Toezicht, na berichten over activiteiten bij een antisemitische website. Eerder al moest de omroep afscheid nemen van ene Abeltje Berckmoes, die de reeds lang geleden vermoorde Pim Fortuyn had geïnterviewd met behulp van een medium. De emotionele brief waarmee Karskens zich dit weekeinde op X verweerde tegen de coup bevatte allerlei bijzonderheden over de manier waarop hij nog recent gepoogd heeft antisemitisme, strafbare beledigingen en andere onzin buiten zijn omroep te houden.
Dat is echter niet gelukt: de zonderlingen hebben gewonnen lijkt het, al vrees ik dat we nog jaren juridische procedures tegemoet kunnen zien. Arnold Karskens heeft gedacht dat hij – ter meerdere glorie van zichzelf en misschien toch ook wel een beetje in de gedachte dat er een opinieveld bestond dat nog niet vertegenwoordigd was in de publieke omroep – de kikkers wel in de kruiwagen kon houden. Maar de mensen waarmee hij moest samenwerken hadden geen boodschap aan een verstandige benadering – die wilden en willen alleen hun extremistische instincten volgen.
Hier gaan de gedachten onvermijdelijk uit naar de premier van het zojuist aangetreden kabinet, Dick Schoof. De vergelijking tussen Schoof en Karskens gaat natuurlijk in veel opzichten mank – er is nogal een verschil tussen een hoge ambtenaar met een prachtige staat van dienst, en een beetje geflipte oorlogsverslaggever. Maar er is ook een overeenkomst: beiden hebben gedacht dat zij vanuit een hoger belang – het land moet geregeerd, elke stem verdient gehoord te worden – verantwoordelijkheid op zich konden nemen voor een structuur waarin extreem-rechts een belangrijke rol speelt.
Karskens is daaraan ten onder gegaan. Hoe het Dick Schoof vergaat zullen we zien. Dat een van de partijleiders van zijn kabinet hem in de Kamer ijskoud voor ‘slappe hap’ uitmaakt, en een vice-premier naast hem in de regeringsbank op X kleinzielige vetes uitvecht met de burgemeester van Amsterdam, waar de premier niets van afweet, stemt niet optimistisch.
Het genoemde artikel in De Groene Amsterdammer staat HIER.
Afbeelding: Arnold Karskens op de buis
We'll always have Paris 
Smullen dit proza!Dank
LikeLike