De bestorming van de Bastille op 14 juli 1789 - die geldt als het begin van de Franse revolutie - was niet uitsluitend, of zelfs maar in geringe mate het gevolg van de filosofische inzichten van Montesquieu, Voltaire, d'Alembert, Rousseau of andere denkers van de Verlichting - meent de Amerikaanse historicus Robert Darnton. Ook andere,... Lees verder →
Colette Andris (1901-1936): naaktdanseres en romanschrijfster
De Franse uitgeverij Gallimard bracht onlangs een herdruk uit van een succesvolle roman uit 1929, die destijds maar liefst acht drukken beleefde: 'La femme qui boit' [de vrouw die drinkt] van Colette Andris, schrijversnaam van Pauline Toutey. Zij was tot voor kort eigenlijk een volledig vergeten naam, maar in haar tijd - ze stierf in... Lees verder →
Insulinde herontdekt
Langzamerhand is er geen Nederlander meer die de koloniale werkelijkheid van Nederlands-Indië nog aan den lijve heeft ondervonden. Zelf, geboren in 1951 en zonder directe banden met de Oost - of het zou een Duitse overgrootvader die bij het KNIL vocht moeten zijn - ken ik de koloniale verhoudingen alleen maar van horen zeggen -... Lees verder →
In de Groene: Hinderlijke insecten – de Russische emigratie in heden en verleden
Sinds het begin van Poetins oorlog tegen Oekraïne vluchtten honderdduizenden Russische staatsburgers, onder wie veel hoogopgeleiden, het land uit. Het is niet voor het eerst dat Russen om politieke redenen massaal de wijk namen. Maar kunnen zij er ook aan bijdragen dat Rusland ooit een democratisch en beschaafd land wordt? Lees deze week mijn essay... Lees verder →
Een ongemakkelijk stukje aarde
Van de gebeurtenis zelf schijnt geen foto te bestaan, ofschoon er een foto circuleert waarvan men zegt dat hij vele jaren na dato is aangetroffen op het lijk van een in de USSR gesneuvelde Duitse officier, en waarop je een rij mensen ziet die worden doodgeschoten aan de rand van een ravijn. Die foto is... Lees verder →
De held van Lutjebroek en andere zoeaven
Zijn katholieken wel te vertrouwen, wanneer het gaat om hun trouw aan Nederland en de moderne rechtstaat? Die vraag klinkt anno 2023 uiterst vreemd - belijdende katholieken zijn sowieso een zeldzaam verschijnsel geworden en niemand - denk ik - zou hun nog een collectieve, bijzondere kijk op de geldende politieke orde willen toeschrijven. Dat lot... Lees verder →
Huwelijksnacht in de negentiende eeuw: ‘Eindelijk alleen!’
Eindelijk waren alle feestelijkheden en plechtigheden achter de rug: het huwelijk was voltrokken op het stadhuis, en verder ingezegend in de kerk, het banket en eventueel het bal waren achter de rug. De kersverse echtelieden, die als het goed was niet eerder lichamelijke omgang met elkaar hadden gehad, konden zich eindelijk overgeven aan wat per... Lees verder →
Voorbij de liberale samenleving: de strijd van allen tegen allen
De liberale wereld is voorbij. Dat is de voornaamste boodschap in het nieuwste boek van de Britse filosoof-journalist John Gray, dat u misschien beter niet kunt lezen wanneer u toch al wat somber gestemd was over de wereld. Want volgens Gray is de liberale samenleving, die door tolerantie gekenmerkt zou moeten zijn, bezig te verworden... Lees verder →
De angsten van de Belle Époque
Je zou kunnen denken dat in de weken tussen de aanslag op de Oostenrijkse troonopvolger Franz-Ferdinand in Sarajevo, op 28 juni 1914, en de de Franse oorlogsverklaring aan het begin van de Eerste Wereldoorlog op 3 augustus, de op handen zijnde oorlog de voorpagina's van alle Franse kranten volledig beheerste. Maar dat was niet zo,... Lees verder →
In De Groene: Afkeer van de moderniteit in Poetins laatste wereldrijk
Volgens de Russische historicus Alexander Etkind is Poetins oorlog in Oekraïne een voorbode van het uiteenvallen van de Russische Federatie. De inkomsten uit olie en gas om de gewesten mee te paaien drogen immers onvermijdelijk op. Deze week in De Groene Amsterdammer: https://www.groene.nl/artikel/europa-s-laatste-koloniale-rijk
